Het Amerongen Historisch museum is in 1984 ontstaan door een aaneenschakeling van toevalligheden in combinatie met snel handelen door een aantal personen in Amerongen op dat moment actief in de Heemkundige Stichting Amerongen.
Naast de permanente collectie in het museum zelf wordt buiten, op een tabaksveldje, in de praktijk getoond hoe de tabaksteelt eeuwenlang verliep. Het achterste deel van het museum is een authentieke droogschuur. Hier is te zien hoe de tabak van het tabaksveld wordt gedroogd en verwerkt. Tevens wordt getoond hoe droogschuren werden gebruikt voor een groot aantal nevenactiviteiten.
Op 30 mei 2009 is, na een grondige renovatie, het vernieuwde museum officieel geopend. De nieuwe naam werd Tabaksteeltmuseum omdat de teelt van de tabak het hoofdonderwerp van de presentatie is geworden, uniek in Nederland.
Bekijk op onze Facebookpagina de foto-impressie
Totstandkoming Tabaksteeltmuseum ‘in beeld’.
Tabak is een product afkomstig van de bladeren van de tabaksplant Nicotiana tabacum, dat als genotmiddel wordt gerookt, gekauwd (gepruimd) en gesnoven. De plant komt oorspronkelijk uit Zuid-Amerika. De eerste Europeanen, die kennis maakten met de tabak waren de Spanjaarden, die onder leiding van Columbus op zoek waren naar een kortere weg naar Indië. Ze landden in 1492 op het eiland Hispaniola en kregen daar gedroogde bladeren aangeboden.
Tabak is een plant uit de familie van de nachtschaden. Tot deze familie behoren ook de aardappel, tomaat, paprika en aubergine. Tabak heeft de naam Nicotiana. De soorten Nicotiana Rustica en Nicotiana Tabacum zijn van belang geweest voor de teelt in Nederland. Planten en zaad werden in Spanje en Portugal ingevoerd en in verrassend korte tijd verbreidde de tabaksteelt zich in een groot deel van Europa en Azië. De Franse gezant in Portugal, Jean Nicot, stuurde in 1560 zaad naar Frankrijk. Enkele jaren later werd de tabaksplant naar hem vernoemd: 'nicotiana ‘
Omstreeks 1615 begon men in de omgeving van Amersfoort tabak te verbouwen. Vandaar breidde de teelt zich uit naar Nijkerk, Barneveld, Ede, Wageningen en verder naar de Utrechtse Heuvelrug. Nederland nam al gauw een bijzondere plaats in onder de producenten van tabak. In ons land werden voor het eerst broeibakken gebruikt om de jonge planten op te kweken. Omstreeks 1635 werd het zaaien in broeibakken algemeen in Europa toegepast als de 'Hollandse methode ‘. Tussen 1700 en 1800 was inlandse tabak een belangrijk handelsproduct geworden. In 1900 was de teelt rond Amersfoort al vrijwel verdwenen. Alleen in de Betuwe en vooral tussen Amerongen en Rhenen zag men nog tabaksakkers. Meer informatie over de tabaksteelt in Nederland vindt u hier.
